O silencioso fito xeográfico

Vértice xeodésico no Santo

Placa que acompaña o vértice

[Susi Rial] Dende o ano 1982, a impoñente estatua do "Santo" vese acompañada por unha discreta construción de formigón. Trátase dun fito xeográfico ou vértice xeodésico. Forma parte da rede xeodésica sobre a que se articula toda a cartografía de España. Faise a modo de triangulacións no terreo, nos cales, os fitos son os vértices dos triángulos. Calquera traballo topográfico ou de levantamento de mapas ten que apoiarse nesta rede. De aí a súa gran importancia, moi ben referida na placa que o acompaña. Enriba do cilindro hai un punto sobre o que se pode traballar para facer medicións. Non sen certa dificultade, pois non debe ser moi sinxelo subir até ese punto cun trípode e un aparato de cinco quilos. Pero, iso si, a súa fiabilidade está máis que contrastada. Fronte ó Concello, hai unha placa similar á do fito. Nela aparece o sistema ETRS89, que inclúe a utilización de novas tecnoloxías como o GPS, que fai que a precisión final sexa notablemente mellor. Pero supoñemos que se trata dunha placa meramente informativa, porque non atopamos por ningures ningún punto onde fora posible traballar.

Canteiras improvisadas

Canteira na zona de Gradín

Marcas de canteiría nun con da Grañeira

Se as dunas forneceron de area as labores de construción dos habitantes da Arousa, a extracción de pedra tamén debeu ser unha práctica habitual noutros tempos. Moitos cons da Arousa presentan marcas de canteiría que así o indican.

As dunas da Arousa, en perigo

 Valado que protexe as dunas en Carreirón

As dunas frean o avance do mar sobre a terra, así que a súa destrución, máis alá dos prexuízos ambientais, tamén ten efectos sobre a propia superficie territorial da Arousa, que pode ver diminuída aínda máis a súa reducida extensión de solo. A urbanización da beiramar, o tráfico rodado e a carretaxe da area son algunhas das ameazas que pesan sobre o sistema dunar da illa. Coa información facilitada polo biólogo Juan Poza, presentamos unha relación das dunas máis destacadas.

Roxa, rubia, vermella, encarnada

A I Festa da Ameixa Roxa, no Chufre, coas bandeiras en homenaxe á selección de fútbol

Coincidiu esta fin de semana a primeira festa da ameixa “roja” coa victoria da “roja” no Mundial de Fútbol de Sudáfrica. Dirán vostedes que ten que ver unha cousa coa outra, pero os amigos das cábalas de seguro que non pasan por alto tanta casualidade. Habendo no mar incontables especies de viandas comestibles, foi precisamente a ameixa “roja” a escollida para facer de engado dos turistas, unha vez máis. Non existe en Galicia ningunha outra exaltación gastronómica especializada na venerupis rhomboides, e inventámola nós. Fíxense vostedes, ademais, no acertado da tradución: á hora corrixir o castelanismo co que se denomina na Arousa a ameixa, optouse pola forma “roxa”, desbotando outras posibilidades como “vermella” ou “encarnada”, máis axeitadas para traducir o termo castelán “roja”. “Roxa” tiña que ser, e con razón. A venerupis rhomboides chámase tamén “ameixa rubia”, e polo tanto, tamén poder ser “roxa” na acepción deste termo en galego, aínda que sexa un adxectivo que, asociado á ameixa, careza de tradición.

E vai a selección española de fútbol, a “roja”, un equipo sen tradición vencedora, e conquista, por primeira vez na historia, o título do mundo na fin de semana da “roxa”. Os astros estaban aliñados, e numerosos arousáns botáronse á rúa a celebralo. E as bandeiras españolas, gardadas no fondo do baúl á espera da festa do Carme, saíron do armario.