A illa nos mapas antigos (IV): o mapa de Domingo Fontán

[Susi Rial] A "Carta Geométrica de Galicia" é obra do pontevedrés, nado en Portas, Domingo Fontán. Neste mapa investiu 17 anos da súa vida e é o primeiro que se fai con rigorosidade científica e matemática. De feito, o mapa de Domingo Fontán supón un enorme salto cualitativo con respecto ós outros mapas aquí mostrados. No século XIX (este mapa foi impreso en 1845), os avances técnicos foron espectaculares, o cal permitiu que por primeira vez se coñecese o aspecto real da Arousa. Como se pode ver, a forma da Illa é practicamente igual á que hoxe coñecemos, e incluso aparecen nomeados algúns dos saíntes máis importantes, como Punta Cabalo e Punta Barbafeita, así como unha barra de area, posteriormente desaparecida a causa da construción da ponte.

As ameazas do cemiterio dos Bufos

Os Bufos

[Susi Rial] A realización do novo sendeiro peonil permitiranos gozar de fermosos recunchos da Illa, ata agora agochados, dende Punta Cabalo ata as Rubas. Pero hai meses, cando comezaron as obras do novo sendeiro, foron moitos veciños os que puxeron de manifesto a súa preocupación debido a que o cemiterio prehistórico dos Bufos, situado nas inmediacións de Punta Cabalo, puidera sufrir algún dano. Se ben non hai motivos, cando menos en principio, polos que sospeitar que os restos non van ser debidamente protexidos, si que este feito pon de relevo, novamente, o abandono ó que están sometidos os restos arqueolóxicos máis antigos e importantes da Illa de Arousa. O cemiterio dos Bufos é de orixe prehistórica, aínda que o alfabeto fenicio presente na cerámica atopada no xacemento, ó igual que moedas da época imperial romana, indican que seguiu tendo uso en épocas moi posteriores. A necrópole constata a existencia dun antigo poboado cunha forte vinculación ó mar. Hoxe en día, na zona só se pode observar unha morea de silvas.

Carballos de nova xeración

[Susi Rial] Nos últimos anos viñéronse producindo sucesivas repoboacións de árbores na Illa, ante a súa alarmante mingua e a cada vez maior aparición de claros en zonas coma O Monte. Unha das especies escollidas para esta repoboación foi o carballo (Quercus robur). Esta práctica vén sendo común en toda Galicia, posto que o carballo forma parte da paisaxe galega máis senlleira. A súa tala masiva dou lugar a unha progresiva desaparición das súas poboacións, sendo substituído por piñeiros ou eucaliptos. Os carballos que vemos na fotografía, que corresponde a un dos sendeiros do Monte, son moi novos, dunha cor verde case ácida e de ramaxe moi fina; nada a ver coas árbores robustas que coñecemos. Serán os nosos netos, entón, os que gocen dunha verdadeira paisaxe galega na Illa.

Os caprichos dos cons

Pedras na praia de Con Retellado

[Susi Rial] Ben coñecida é a importancia dos cons na Illa de Arousa, onde máis que calquera edificio ou monumento, conta como maior símbolo o “con de tres pés”, por poñer só un exemplo. Os cons incluso serven de reclamo turístico, con iniciativas como a “ruta dos cons”. 

O Céltiga remata a tempada con boas sensacións

 O campo Salvador Otero

[Susi Rial] O Céltiga comezaba a tempada 2010-2011 na categoría de Rexional Preferente co marcado obxectivo do ascenso a Terceira División. Pero as cousas non foron como se esperaba e, xa en xaneiro, o equipo que daquela adestraba José María Rial tiña moi difícil o ascenso. A directiva pediu entón, tanto ós xogadores coma ó corpo técnico, un cambio de actitude, pero en febreiro dimitía José María Rial alegando que o que precisaba o equipo eran aires novos. E algo de razón si que tivo, posto que tras o breve paso de “Carducho” polo banco arousán, a chegada de Manolo Núñez dou lugar ó esperado cambio. O Céltiga comezou a encadear vitorias, de tal maneira que chegou á última xornada da liga con opcións ó ascenso. Unha vitoria contra o Arousa, daríalle o pase para xogar o “play-off”, pero finalmente ambos os dous equipos empataron a dous goles. Agardaremos pois, á seguinte tempada, na que unha nova historia comezará a escribirse.

A Illa nos mapas antigos (III): o mapa de Nicolás de Fer

[Susi Rial] O último dos mapas que conforman esta serie é o mapa do cartógrafo e xeógrafo francés Nicolás De Fer, “Le Royaume de Galice”. De Fer (1646-1720) é continuador do traballo do seu pai, Antoine. Este mapa en concreto data do ano 1708.

Vaga de intentos de roubos na Illa

 A iniciativa veciñal evitou un roubo no Chufre

[Susi Rial] O pasado mes de abril coñecemos a nova de que un grupo de veciños arousáns evitou o roubo de 400 euros que un xubilado afincado na Illa acababa de retirar dunha sucursal bancaria. A nova incluso tivo gran sona a nivel nacional a causa da sorprendente solidariedade veciñal. Dende entón, e en diversas zonas da Illa, viñéronse sucedendo casos similares, que afortunadamente quedaron en intentos de roubos. O patrón sempre é o mesmo: xente nova da Europa do Leste achégase ás persoas maiores e, con calquera escusa, trata de despistalas para poderlles arrincar as xoias ou outros obxectos de valor que nese momento leven enriba. Se ben cómpre tomar as medidas necesarias, non existe motivo para a alarma porque os frustrados ladróns non adoitan ser perigosos e as súas intencións adivíñanse facilmente.

A Illa nos mapas antigos II: o mapa de Gerard Mercator

 Detalle da ría de Arousa

[Susi Rial] O mapa do cartógrafo flamenco Gerard Mercator (1512-1594), titulado “Gallaecia Regnum”, foi rematado en 1611. Mercator pasaría á historia da cartografía por ser o inventor da proxección que leva o seu nome, e que consiste na representación da superficie terrestre proxectada sobre un cilindro tanxente ó planeta polo Ecuador.

Fin de semana de Confirmacións

 Un momento da cerimonia da Confirmación, o pasado domingo

[Susi Rial] A Confirmación quizais sexa o sacramento do que máis nos custa entender a súa utilidade, pero iso non evita que cada ano os novos da Illa se animen a participar nela. E é que, hoxe por hoxe, a Confirmación marca o inicio da xuventude e para moitos rapaces significa tamén a súa primeira gran saída nocturna. Por esta razón, e coa esperanza de non desviar o motivo real do sacramento, dende a igrexa da Illa decidiuse que este ano as confirmacións serían celebradas en domingo. Á parte do cambio de día, poucas diferenzas se produciron en relación con outros anos. Despois da misa, tiveron lugar as tradicionais comidas con familiares e amigos e poucos foron os rapaces que renunciaron á festa. Iso si, presúmese que foron moi poucos tamén os que o luns se presentaron no instituto.

A Illa nos mapas antigos I: o mapa de Tomás López

[Susi Rial] Con este artigo, comezamos unha serie na que veremos as diferentes maneiras nas que se representaba a Illa de Arousa nos primeiros mapas. Naqueles séculos, os mapas confeccionábanse a través das informacións achegadas polos exploradores, porque para determinar a forma topográfica de calquera lugar, non había máis remedio que viaxar até alí. Era un duro traballo para o cartógrafo, que ademais tiña que consultar multitude de fontes para completar toda a información.

As antigas reivindicacións mariñeiras, no libro de Dionisio Pereira

Dionísio Pereira, no centro, durante a presentación en Pontevedra

[Susi Rial] O pasado venres, 8 de abril, foi presentado o novo libro de Dionisio Pereira, “Loita de clases e represión franquista no mar (1864-1939)", Ed. Xerais, na librería Michelena de Pontevedra. Foron 20 anos de investigación por parte do autor, que recolleu documentación, traballos previos e conversas cunha serie de entrevistados. Cun claro compromiso coa memoria histórica, neste libro podemos atopar como foi durante o mencionado período a loita de clases, o asociacionismo e a loita da muller mariñeira polos seus dereitos, así como unha relación dos aparellos de pesca e de como estes foron evolucionando. A falta de documentación impide que no libro haxa referencias directas á Illa de Arousa. Caso totalmente contrario é o do Grove, do que se expón moita información no libro. De tódolos xeitos, estamos ante un traballo que recolle precedentes do carácter loitador mariñeiro; unha cuestión que facilmente pode axudar a explicar a personalidade arousá dos nosos días.

Os fondos mariños da Illa, nunha exposición

[Susi Rial] Baixo o título de “Os fondos mariños da Illa de Arousa”, expóñense no auditorio imaxes da flora e da fauna da Illa máis descoñecidas. As fotografías foron realizadas por Ramón e Rodrigo Lojo, pai e fillo afeccionados ó mergullo, que queren compartir deste xeito as imaxes que tomaron do fermoso mundo submarino do mar arousán. Primeiros planos de criaturas acuáticas, peixes de vivas cores, cabaliños de mar e raras especies vexetais son só algúns exemplos do que se pode contemplar na exposición, que ademais constata a elevada calidade ecolóxica das profundas augas da Illa. A exposición permanecerá aberta ata a finalización do curso escolar, de luns a venres, de 10:30 a 14:00, e de 16:30 a 19:30 horas; e os domingos e festivos, de 11:00 a 14:00.

A banda The Alkrikes proba sorte nun concurso da Radio Galega

[Susi Rial] O nome da banda e do tema non podían ser máis arousáns. “The Alkrikes”, formada por catro rapaces arousáns (Sergio Dios, Paco Vázquez, Víctor Vidal e Miguel G. Poza), compiten estes días co seu tema “Riasong” nun concurso da Radio Galega destinado á descuberta de novos talentos emerxentes. Na web do certame poden escoitar en liña o tema en competición, así como darlle un voto de balde, aínda que tamén se pode votar por medio de teléfono móbil, mandando NOVOSON_45 ao número 25211. O prazo das votacións remata o vindeiro 18 de abril ás 19:00 horas.

A música achégase aos nenos nos “Sábados musicais”

Un momento do concerto de Nadal ofrecido pola Escola de Música

[Susi Rial] A partir do próximo sábado, 2 de abril, ponse en marcha unha nova iniciativa procedente da Escola de Música da Illa de Arousa. Trátase dos “Sábados musicais”, unha oferta educativa totalmente gratuíta e dirixida a nenos de entre 4 e 10 anos de idade. As actividades terán lugar na propia Escola (instalacións da antiga escola taller, en Testos), todos os sábados de 10:30 a 12:30. Durante as xornadas, os nenos realizarán diversas actividades, como bailes e xogos, mediante as cales tomarán contacto con diversos instrumentos, coas notas e cos diferentes sons, e poderán determinar a súa capacidade auditiva e, quen sabe, descubrir unha vocación agochada. Todos aqueles interesados poden inscribirse na Escola de Música os martes e os xoves de 16:00 a 20:00 da tarde, e os sábados de 9:00 a 14:00 pola mañá, e de 16:00 a 20:00 pola tarde. Tamén é posible inscribirse o resto dos días na biblioteca municipal.

A lúa máis grande ilumina a Illa

[Susi Rial] O pasado sábado 19 de marzo, os arousáns puidemos gozar das fermosas vistas que nos proporcionou a lúa. Unha lúa cargada tanto de fermosura coma de misterio, xa que foron moitos os que relacionaron a presencia desta enorme lúa coa chegada de grandes catástrofes sísmicas, como a ocorrida no Xapón recentemente. Nada máis lonxe da realidade, posto que a súa existencia débese a que o momento de maior aproximación coa Terra coincidiu en lúa chea. O que si que dou lugar foi a unhas grandes mareas vivas, que proporcionaron a seca máis grande en 18 anos e que foi moi ben aproveitada polos mariscadores.

O desfile de carros culmina un Entroido marcado pola crise

[Susi Rial] O desfile de carros celebrado o pasado sábado marcou o punto final do Entroido, logo da suspensión do acto a fin de semana anterior. Tanques, gnomos, castelos e fantasías de Entroido, entre outros, paseáronse polas rúas enchendo de música e colorido o inesperado epílogo destas festas. O Entroido é unha das citas máis agardadas na Illa durante todo o ano, polo que xa durante a semana anterior ó seu comezo, eran moitos os que ían quentando motores. O luns de carnaval máis famoso, que non é outro que o da Illa, non defraudou. Autobuses e taxis estiveron en actividade frenética durante toda a noite, dando lugar a unha nova marca de asistencia no día grande da Illa. O mércores de cinza, as mulleres das Rubas volveron organizar o enterro do liborio. E este ano, o “afortunado” para ser botado á fogueira foi Berlusconi. Desta vez, non se repartiu pan de millo, tal e como viña sendo tradición. E é que a crise chéganos a todos. O Entroido 2011 foi inusualmente máis longo e pode que sexa lembrado como o ano no que houbo menos comparsas, menos disfraces e menos carros do que viña sendo habitual. Iso si, o sentido do humor e as ganas de festa foron os mesmos ou maiores ca os de sempre.

O turismo do vento

[Susi Rial] Ben coñecida é a forza coa que o vento sopra na Illa. Iso fai que cada vez sexan máis os que nos visitan para aproveitar esta enerxía que tanto abunda. Por iso, nas inmediacións do Bao é doado atopármonos con xente facendo surf, ski surfing e ata facendo voar unha cometa. O reclamo do vento é un factor do que case non se fai promoción, pero iso non evita que os visitantes veñan espontaneamente. Ademais, trátase dun turismo máis limpo e menos agresivo ca o de sol e praia. Tampouco se trata dun turismo estacional, porque para a práctica destas actividades non son imprescindibles as temperaturas agradables.

Paixón por Metallica

Manuel Paz, o maior coleccionista de Metallica da Arousa

[Susi Rial] Non naceu en Leganés, nin en Carabanchel. Manuel Paz Fernández naceu na Illa de Arousa, pero iso nunca foi impedimento para que Manuel, ó que todos coñecen como “Piri”, se convertera nun dos maiores coleccionistas e seguidores da grupo heavy estadounidense Metallica. Manuel é seguidor da banda dende 1983. Dende entón, presenciou uns quince concertos, o último, o celebrado en Lisboa no 2010. A súa gran colección está presidida por uns 85 CDs, 11 vinilos e 22 DVDs, sen incluír dous maxisingles que editou o grupo antes de que saíra á luz o seu primeiro disco, e que constan de gran valor entre os coleccionistas. Pero, de entre toda a colección, o obxecto máis especial para Manuel é unha puga que o propio James Hetfield, líder de Metallica, lle dou na man durante un concerto celebrado no circuíto de Donington Park, en Londres. A afección de Manuel por Metallica débese, segundo nos conta, a que é o grupo que lle produce máis vibracións. E estas non fan máis ca medrar co paso do tempo. Será verdade, entón, iso de que os vellos rockeiros nunca morren.

Aberta a inscrición dos obradoiros de informática e multimedia

 [Susi Rial] En breve comezarán diferentes actividades relacionadas coa Internet e coa informática en xeral no edificio multiusos. Algunhas das actividades están dirixidas ós rapaces, que poderán facer na aula os seus traballos académicos, así como participar nas clases que se impartirán sobre creación de blogs e fotografía dixital, entre outros. Ademais, tamén se realizarán cursos de aprendizaxe básica de Office e de Internet. Estas clases, en concreto, poden resultar moi interesantes para todos aqueles adultos que chegaron tarde á era das telecomunicacións e que precisan aprender dende un nivel básico. O prazo de inscrición xa está aberto. Todos aqueles interesados poden acudir a anotarse ó segundo andar do edificio multiusos, de luns a venres de 17:00 a 21:00 da tarde, e os sábados de 10:30 a 13:30 da mañá.

A teima de Vilanova coas luces da ponte

Imaxe da ponte ás escuras, tomada hai unhas semanas

[Susi Rial] A mediados de febreiro, comezaba a funcionar o alumeado da ponte na súa totalidade, logo das longas obras de reforma. Era este un momento moi agardado por todos, posto que os farois estaban colocados dende finais do verán. Pero antes de ver unha ponte totalmente alumeada, vimos, unha vez máis, como os farois da metade de Vilanova permanecían apagados. A situación foi criticada incluso por Jeanne Picard, representante de Stop Accidentes en Galicia, porque a escuridade da ponte comprometía seriamente a seguridade dos seus usuarios. O Concello vilanovés fixo responsable do apagamento á empresa construtora, pero esta asegurou ter deixado todo preparado para que se acendera o alumeado. E a Compañía de Electrificación aínda foi máis contundente, ó declarar que só era necesario premer un botón. A imaxe da ponte ás escuras é unha estampa coñecida na Illa. Hai agora unha década, Vilanova xa deixou de acender o alumeado da metade da ponte que lle corresponde por territorialidade, o que deu lugar á mobilización veciñal. Ducias de veciños acudían ó Bao con candís para reclamar a luz da ponte todos os venres pola noite. Pode que desta vez as presións foran maiores e de máis contundencia, e finalmente Vilanova volveu acender as luces. En todo caso, só nos queda alegrarnos pola entrada en razón do Concello de Vilanova, e desexamos que sexa esta unha actitude que dure para sempre.