Enganchados ó Facebook

[Susi Rial] As redes sociais son o último chanzo na comunicación virtual, que comezou no seu día co sinxelo correo electrónico. Os arousáns non estamos á marxe destas novas tecnoloxías. Redes como Tuenti, Twitter e Facebook adoitaban ser de uso case exclusivo da xente nova. Pero hoxe en día a idade dos usuarios está moi diversificada, o cal enriquece en gran medida os seus contidos.

O legado de Ramón Ferro

 Fotografía tomada do Club de Piragüismo

[Susi Rial] O deporte arousán está de parabéns. O pasado domingo 26 de setembro, Ramón Ferro culminaba un soño que levaba perseguindo durante varios anos, gañar o campionato do mundo. Desta maneira, consolídase como o mellor deportista nado na Illa.

Ponte ou viaduto?

 Así imaxinaban a ponte

nun folleto de finais dos 70

[Susi Rial] Nos anos sesenta, os arousáns imaxinabamos que a nosa desexada ponte estaría sostida por arcos, ó gusto das antigas pontes romanas. Na festa da ponte de 1979, imaxinouse unha ponte colgante, quizais debido á influencia da ponte de Rande. Pero agora, 25 anos despois da súa inauguración e a piques de rematar a súa primeira gran reforma, que ocorrería se nos dixeran que o noso gran triunfo non é unha ponte, senón un viaduto? Pois todo semella indicar que así é.

25 anos non son nada

Un momento das obras de construción da ponte

[Susi Rial] O 14 de setembro de 1985 cambiou a vida irremediablemente da xente da Illa de Arousa. A nova existencia do acceso rodado á Illa traería consigo unha nova percepción xeográfica. Antes o Bao daba a sensación de estar lonxe, moito máis lonxe do que está agora. Era un espazo enlamado que semellaba non formar parte da Illa, porque era coma un mundo aparte. A súa contribución foi vital para cumprir o vello soño da ponte.

O desembarco na distancia

[Susi Rial] O día do Carme é o día máis agardado de todo o ano na Illa. A súa chegada marca o final das festas, por iso todo o mundo trata de vivilo da forma máis intensa posible. A primeira opción é ir á procesión. Pero os amantes do "vermú" prefiren ficar en terra, porque non hai día no que a hora de xantar se demore tanto.

O silencioso fito xeográfico

Vértice xeodésico no Santo

Placa que acompaña o vértice

[Susi Rial] Dende o ano 1982, a impoñente estatua do "Santo" vese acompañada por unha discreta construción de formigón. Trátase dun fito xeográfico ou vértice xeodésico. Forma parte da rede xeodésica sobre a que se articula toda a cartografía de España. Faise a modo de triangulacións no terreo, nos cales, os fitos son os vértices dos triángulos. Calquera traballo topográfico ou de levantamento de mapas ten que apoiarse nesta rede. De aí a súa gran importancia, moi ben referida na placa que o acompaña. Enriba do cilindro hai un punto sobre o que se pode traballar para facer medicións. Non sen certa dificultade, pois non debe ser moi sinxelo subir até ese punto cun trípode e un aparato de cinco quilos. Pero, iso si, a súa fiabilidade está máis que contrastada. Fronte ó Concello, hai unha placa similar á do fito. Nela aparece o sistema ETRS89, que inclúe a utilización de novas tecnoloxías como o GPS, que fai que a precisión final sexa notablemente mellor. Pero supoñemos que se trata dunha placa meramente informativa, porque non atopamos por ningures ningún punto onde fora posible traballar.

As dunas da Area da Secada

Dunas na Area da Secada

[Susi Rial] Sempre estiveron aí. Para calquera que teña nacido ou vivido na Illa durante moitos anos, non lle parecerá estar vendo o extraordinario conxunto que en realidade é. As dunas da Area da Secada son dunha certa entidade, polo que non é doado ver algo semellante nos arredores. Dicir, como curiosidade, que incluso foron escenario dalgunha que outra serie de televisión. Na súa formación entraron en xogo varios factores: un espazo moi areoso e a confluencia de varias direccións de vento. Nun principio deberon de ser móbiles, até que foron fixadas pola vexetación que as  colonizou. O fenómeno dunar máis impresionante que atopamos nas Rías Baixas está en Corrubedo, coa súa gran duna móbil de máis de un quilómetro de lonxitude. Hai xa varios anos que tivo que ser pechada ó público, para protexela dunha morte prematura. Así pois, e tendo en conta as diferencias, aproveito esta oportunidade que me foi dada para pedir medidas de protección e preservación deste espazo dunar. Porque forma parte do noso patrimonio. Porque se trata dunha riqueza natural que nos ofrece a nosa Illa. E, o que é máis importante, porque é o noso deber.

O verán que chegou

A praia do Mallón, nunha tarde de agosto

[Susi Rial] Tódolos anos, cando se aproximan as datas estivais, adoitamos escoitar nos medios de comunicación que o que se achega, será o verán máis cálido da Historia, sempre coa sombra alongada do cambio climático detrás. E este verán 2010 non é unha excepción, dende logo. Hai que ter en conta que cando se refiren á "Historia", queren dicir dende que se teñen datos, cousa que só acontece dende os anos 70. Polo tanto, o espazo de tempo non chega a ser o bastante significativo. Neste verán dise que as temperaturas aumentarán unha media de un ou dous graos. Neste sentido, os expertos de Meteogalicia, páxina web de referencia en canto ás previsións meteorolóxicas, avisan do arriscado que é facer unha predición a tan longo prazo. Aínda así, de ser certa, só é válida para o sur de España. Na Rías Baixas, pola contra, contamos cun clima máis variable, de xeito que non nos salvaremos dos días de chuvia, nin de poñernos unha boa chaqueta pola noite. E, por suposto, moito coidado coas altas temperaturas, sobre todo nenos e persoas maiores, sen esquecerse de recomendacións como as de beber auga aínda que non se teña sede e evita-lo sol entre as 12:00 do mediodía e as 16:00 da tarde.

Arquitectura de vangarda da Illa de Arousa

[Susi Rial] Os seus teitos nin son triangulares nin teñen tellas. Non están construídas de ladrillo nin están revestidas coa pedra convencional. Sinxelamente, son casas que nada teñen que ver coas que habitualmente viñan enchendo os escenarios da Illa. A construción dunha casa case sempre supón a inversión máis importante da vida e este pode ser un dos motivos polo que incluír innovacións no seu deseño, adoita ser unha decisión difícil de determinar. As casas como estas defínense polo seu deseño minimalista e o seu gran sentido da funcionalidade. Un dos precursores deste estilo foi o arquitecto Walter Gropius, fundador da escola Bauhaus en 1919. Os arquitectos da Bauhaus utilizaban como principais materiais o formigón, o vidro e o aceiro e nos seus deseños predominaban as formas simples e as liñas rectas nos edificios. Pero a Illa non só conta con deseños innovadores nas casas de particulares. Nos últimos anos vén sendo toda unha referencia na arquitectura debido á construción de edificios como os do Concello e o Auditorio multiusos, obra do premiado arquitecto Manuel Gallego Jorreto.

Todos os nomes

A Consulta-O Cortixo

[Susi Rial] Adoita pasar na Illa que os donos non lles elixen os nomes ás cousas, senón que son os nomes os que os escollen. Ou, mellor dito, a xente. Aí está o caso do Cortixo. Quixo a casualidade que o seu local fose durante moitos anos a consulta do médico. E de aí, o bocadillo de pinchos sempre se foi buscar á Consulta e nunca máis ó Cortixo. Ou o caso do Saratoga. É un dos bares máis antigos da Illa e o seu polbo é moi apreciado entre os nosos visitantes. Pero os seus incondicionais sempre che proporán ir tomar unha chiquita ó Bar Suso. Mención especial merecen os bares atendidos por mulleres. Neses casos, os alcumes preferidos son os nomes de dúos musicais femininos, ó estilo de "As Ghrecas" ou "Asúcar Moreno". Por que ocorre isto? Quen sabe! Quizais é debido á nosa memoria colectiva, que nós mesmos asumimos como a maior das sabedorías. Por iso, cando a unha persoa de certa idade lle digas, "vou ata o Moucho", pode que che mire como se lle falaras en inglés. Mellor dille "vou á de Juanito Viñas". E o mesmo se vas ó Baka. Colle o atallo e dille "vou á do Capricho". E isto non ocorre só cos bares. Aí temos, por exemplo, o caso do Xufre; obviamos por completo o intento de "normativización" imposto e nunca puxemos en dúbida esa "ch". Por iso, cando alguén vén de fóra e pronuncia a forma que cre correcta, non podemos evitar miralo con certa dor, do mal que nos sona. Por non falar do Santo. Porque non é un santo. Trátase do Corazón de Xesús, é dicir, de Xesucristo. Polo tanto, deberíase chamar "O Cristo". Pero non. Nunca será O Cristo. O Santo é o Santo.

Os usos efémeros da nova estrada do Chufre

Ciclistas gozando da estrada en obras

[Susi Rial] Dende hai xa algúns anos, as obras de construción da nova estrada do Chufre son un tema polémico, discutido e moi negociado. Tivo que pasar por riba de elevados custos, tanto económicos como medioambientais, así como das mobilizacións veciñais de aqueles que máis tiveron que sacrificar polo ben común. Pero hoxe, a estrada que une o Bao co peirao do Chufre é xa unha realidade. Tanto, que se estima que despois do verán se abrirá ó tráfico e serán 7.800 coches ó día os que retirará das estreitas e tortuosas rúas da Illa. Pero mentres non chega ese momento, a nova estrada xa está a ser utilizada. Coa chegada do bo tempo e durante a fin de semana, cando cesa o ruído das máquinas e os berros dos obreiros, a nova estrada convértese nun traxecto privilexiado para todo tipo de paseantes. Nenos en bicicleta que van á praia, xente facendo deporte,... e todo tipo de usuarios que poden admirar, ó longo de tres quilómetros, unha perspectiva da costa da Illa como nunca antes se vira. Ben é certo que despois do verán poderemos seguir facendo este percorrido, pero xa nada será o mesmo. Para entón, acompañaranos un tráfico que, presúmese, será intenso e o silencio e a tranquilidade da que hoxe en día se pode gozar alí, pasará á historia.

José María Rial, novo adestrador do Céltiga

Entrada do Salvador Otero

[Susi Rial] Despois dunha época convulsa, o Céltiga toma as rendas con vistas á preparación da próxima tempada. No pasado mes de maio, o clube da Illa viviu o seu particular "mes horribilus", que comezou coa inesperada espantada do antigo adestrador, Antonio Gómez, a tan só dúas xornadas para o remate da liga. Despois chegou a crise da presidencia, xerada pola falta de candidatos, e solucionada coa continuidade da actual directiva, con Martiñán como presidente. Pero a culminación dos males chegaría co descenso do equipo á Rexional Preferente, logo de cinco anos na Terceira División. Pero agora, unha vez coñecido o nome do novo adestrador, semellan soprar ventos de esperanza. Trátase de José María Rial, técnico procedente do Portonovo, equipo  ó que ven de ascender á Terceira División. Polo tanto, trátase de todo un experto nos obxectivos que perseguirá o Céltiga na próxima tempada. Xunto con el, presúmese tamén a chegada de Wagner, o seu "segundo" no equipo do Portonovo. Nos próximos meses terá lugar o axuste do cadro, posto que se cre que moitos dos actuais xogadores do Céltiga terán ofertas para continuar xogando en Terceira División.

Os patos rodean a illa

 Colonia de patos na praia de Semuíño

[Susi Rial] Dende hai xa bastantes meses vense dando en certas praias da Illa de Arousa un curioso fenómeno, como é a gran proliferación de patos. Unha das praias más concorridas por estes animais é a praia de Semuíño. Nalgúns momentos chegáronse a contabilizar ata oitenta patos nunha praia de non máis de 25 metros de longo. Pero non todo foi mérito deles, posto que contaron coa gran axuda dos veciños da zona. Algúns collían os ovos e coidaban dos patiños ata que se facían grandes e se podían defender ben das gaivotas. Pero a natureza é sabia, e o resultado final non foi outro mais que a superpoboación. Os veciños tamén lles dan de comer regularmente, ata o punto de que, cando teñen fame, non dubidan en achegarse ás portas das casas pedindo comida co seu particular berro. Polo tanto, pódese dicir que son patos "semidomésticos". É tal a expectación que causan que, sobre todo coa chegada da calor, converteron a praia de Semuíño en destino dos máis variados domingueiros: familias con nenos pequenos, xente paseando que pasaba por alí,... e todo tipo de persoas que sentan alí uns intres agradables dándolles de comer ós patos, cousa que eles agradecen enormemente. Outra das características destes animais é que non gostan moito das aglomeracións. Viven en familias, ou en parellas mentres que non teñen crías. Buscan o seu espazo, o que dá lugar a que se espallen cada vez máis pola costa arousana. 

A ditadura do metro cadrado

[Susi Rial] Nos últimos anos, a Illa está asistindo a un fenómeno que nunca antes se vira. En 2002 aprobouse o plan xeral de ordenación municipal (PXOM). Os plans xerais son eficaces en canto garantan a preservación dos espazos naturais e unha planificación consensuada e lóxica co territorio. Mais estas cuestións son invisibles na realidade. Trala aprobación do PXOM prometéronse prazas, bibliotecas, museos, polideportivos... mais o único visible, catro anos despois, son unha enchente de edificios de vivendas. As rúas foron invadidas por carteis de pisos en venda e edificios de próxima construción, e a paisaxe convive agora con moreas de grúas, incluso demasiadas para un territorio de reducidas proporcións. ¿Imos cara o modelo de San Xenxo?