O Regueiro renace

[Susi Rial] Nas mañás dun domingo soleado ou cando as tardes se van facendo máis longas, calquera que se achegue ó Regueiro pode comprobar que segue sendo o mesmo que aquel do que tanto gozamos nas nosas infancias. En algo contribúe niso o "skate" que colocaron hai poucas semanas alí  (algo nos di que nos agardan sorpresas semellantes de aquí ó mes de maio). Polo tanto, amplíase a oferta lúdico-deportiva para o público infantil e xuvenil ó unirse o "skate" ás xa existentes pistas de baloncesto e ós columpios. E é que os rapaces, tanto os de antes como os de agora, necesitan moi pouco para divertise. Pero maior é, se cabe, o mérito dos rapaces de hoxe en día, que viven na sociedade dos videoxogos, das múltiples canles televisivas e do ocio sedentario, en xeral. Con todo, moitos seguen preferindo xogar na rúa.

A Illa, no armario

Os resultados da última enquisa

[Susi Rial] Coa chegada da ponte, hai agora 25 anos, a sociedade da Illa sufriu un evidente cambio de mentalidade. Ós arousáns gústanos viaxar e alá onde imos deixamos unha morea de amigos. Da mesma maneira, encántanos recibir visitas e coñecer xente de países exóticos, sen que as diferentes culturas ou os idiomas sexan un impedimento para facer novas amizades. Resumindo, pouco queda daquel pobo pechado que detestaba calquera cousa que viñera de fóra. Mais debemos recoñecer que nalgúns aspectos, a Illa regresa á súa faceta primitiva. E un destes aspectos é o que ten que ver coa homosexualidade. Porque se non, non se entende por qué non vemos parellas do mesmo sexo polas rúas da Arousa collidos da man, ou porque os homosexuais deciden facer a súa vida fóra da Illa. Por qué a estas alturas aínda non se celebrou na Illa a primeira voda homosexual? Este artigo non pretende sacar a ninguén do armario, faltaría máis. A quen queremos sacar do armario é á propia Illa, como sociedade que, sen querelo ou querendo, estalle a dar as costas a algo que forma parte dela.

O aceite da Illa

[Susi Rial] Hai unhas semanas coñecíamos que a Illa é un dos concellos que máis aceite reciclou durante o último ano. E iso é posible grazas a este contedor, situado na Avenida da Ponte, que case pasa desapercibido entre os outros recipientes de orgánicos e plásticos. Botar aceite polo vertedeiro é un dos xestos máis nocivos para o mundo mariño. A meirande parte da poboación coñece moi ben isto, pero non todo o mundo pode ir expresamente ata a Avenida da Ponte a levar botellas con aceite usado. Tanto na Illa como no resto dos concellos, este tipo de recipientes escasean. E, en moitos deles, nin sequera dispoñen do primeiro.

Unha pintada reivindicativa

[Susi Rial] Un grupo cada vez máis numeroso de arousáns é afeccionado á práctica do tenis. A imposibilidade de que este deporte se poida practicar na Illa provocou a aparición desta pintada, nun lugar que non semella ter sido escollido ó azar. Trátase dun cartel do "Plan E", situado na Rúa Con do Moucho. O "Plan E" foi lanzado tempo atrás polo goberno para reactivar o emprego, pero para moitos non foi máis que unha operación de maquillaxe, porque as obras que se levaron a cabo, ou se trataban dun simple arranxamento, ou simplemente non se realizaban, como sucede no lugar da foto. A pintada demostra que a poboación ten necesidades nas que as autoridades moitas veces non reparan. Porque ben que se nos di que practiquemos deporte, pero onde?

Magnolios, unha mala elección

 O Concello está a substituír os magnolios por laranxeiros silvestres

[Susi Rial] Hai agora 25 anos, a construción da ponte fixo obrigatorio o adorno da avenida de entrada na Illa, e para tal propósito, escolléronse magnolios. A elección non puido ser máis desacertada e hoxe en día estase a pagar coas consecuencias. Non hai moito, o Concello anunciaba a substitución dos magnolios por laranxeiros silvestres, de maneira gradual. Non cabe dúbida de que o magnolio é unha árbore moi fermosa, polo que é moi apreciada en xardinería. Pero os mesmos botánicos aconsellan que, cando se trata dun xardín, se plante o magnolio a unha distancia prudencial das vivendas. O seu crecemento é imparable, podendo chegar a medir ata 30 metros. Os da Avenida da Ponte, polo tanto, son magnolios aínda pequenos. Aínda así, as súas raíces fortes e duras estaban comezando a levantar as beirarrúas e as súas ramas xa estaban a "acosar" algunhas ventás. Non é de estrañar que a súa substitución sexa unha cuestión urxente.

Case 600 Carcamáns Celestes

 Interior da sede da peña Carcamáns Celestes, nun bar do Campo

[Susi Rial] O Celta de Vigo é un equipo afortunado. Non son moitos os clubs de fútbol que poden dicir que as súas asociacións de seareiros aumentan os seus socios cando baixan a segunda división. Iso é o que ocorre dende sempre nos "Carcamáns Celestes", ata o punto de estaren a piques de chegar ós 600 socios, cifra de vertixe para unha illa de 5.000 habitantes. Lonxe quedan os tempos nos que o Celta mandaba representantes para que pasaran na Illa un puro trámite, poñendo escusas ante a ausencia dos xogadores máis queridos pola afección. Hoxe en día, nas ceas anuais dos Carcamáns é habitual a presenza dos xogadores máis emblemáticos, tanto de hoxe coma de onte. Por outra parte, Balaídos xa non é aquel estadio dos tempos de esplendor do Celta de Mostovoi e Karpin. É obvio que precisa dende unha boa dose de limpeza ata unha importante reforma. Pero a presenza dos Carcamáns nas bancadas dá unha inxección de aire fresco, e iso fai que se teña presente que o fútbol é, ante todo, un espectáculo no que o importante é pasalo ben. Porque para amarga, xa é a vida.

O faro, exemplo de feísmo para La Voz

O faro, nunha tarde de verán

[Susi Rial] O xornal La Voz de Galicia, dentro da súa galería de fotos dedicada ás paisaxes máis surrealistas que podemos atopar ó longo da nosa xeografía, incluíu recentemente o faro da Illa de Arousa. Beirarrúas en mal estado, fantásticas paisaxes atravesadas polo tendido eléctrico, cruceiros asoballados por casas de nova construción... son só algúns dos exemplos que conviven co faro, ó que podemos ver na foto número 11 de “novos exemplos de feísmo galego”. O que se denuncia en concreto é o recheo de cemento arredor de todo o faro co único propósito de instalar alí un posto de praia. Algo que o pé de foto non dubida en denominar como un "exemplo sangrante" do feísmo galego.

San Xulián non se mollou

 O 7 de xaneiro é tradición ir de viños

[Susi Rial] Anunciábase un día de chuvias e treboadas, pero finalmente, a mesma climatoloxía honrou ó noso patrón coma se dun arousán máis se tratara, e no momento da procesión, San Xulián puido percorrer as rúas da Illa sen maiores incidencias. No que respecta á troula, tamén puido levarse a cabo sen maiores complicacións, aínda que o día invitaba a permanecer dentro dos bares, máis que no camiño. A excepción daqueles, iso si, que saían á porta a fumar. E iso que os bares foron xenerosos e permisivos cos fumadores ante a nova lei antitabaco. No ámbito masculino, coma sempre, un 10. Por esa elegancia que tanto reparo dá lucir outras veces, e que os homes pasean con tanto orgullo en San Xulián. E no ámbito feminino, outro tanto. Cada vez máis, o día do Patrón é unha festa de exaltación da beleza arousá, sendo máis importante a indumentaria dese día que a da propia noite de Fin de Ano. A festa prolongouse ata altas horas da madrugada, ata que amenceu un novo día e a chuvia regresou. Coa entrada da nova semana, na Illa comézase a pensar nos bos propósitos para o ano novo: comer san, facer deporte, aprender inglés... e moitas outras cousas igualmente aburridas. Pero... que nos quiten o bailado!

O Nadal, de novo

 O alumeado de Nadal

[Susi Rial] Como se adoita dicir nestes casos, aínda o outro día estabamos no verán, cando de súpeto nos sorprende o Nadal. E é que estas non son unhas festas como as demais. Quizais porque son longas, porque requiren máis gasto que calquera outra data sinalada, ou porque, dunha maneira inconsciente, nos obriguemos a nós mesmos a aparcar os problemas cotiáns durante estas semanas. Polo que sexa, pero do Nadal ninguén pode escapar.
Durante os últimos anos, apréciase un descenso de xente nos bares as noites de Nadal e de Fin de Ano, pode que debido á situación económica ou mesmamente ó frío. Iso si, nunca falta alguén que diga aquilo tan vello de "Feliciano" coa ilusión da primeira vez. E é que son tantos os días especiais, que xa non sabe un para cal reservarse, posto que se dá na Illa a especial particularidade de que, cando nos arredores van retomando a vida normal, a nós aínda nos queda a maior das festas, a do noso patrón San Xulián.

Nós seguiremos aquí, un ano máis, como fieis observadores da realidade arousá. Pero non esquezan que o que enriquece este lugar son os seus comentarios, críticas, suxestións e demais. Porque, por riba de todo, este é un espazo no que a súa voz pode ser escoitada e onde somos moitos os que estamos desexándoa escoitar. Que pasen unhas felices festas.

As novas consignas da bandeira azul

 Bandeira azul na Area da Secada

[Susi Rial] A concesión dunha bandeira azul pretende premiar que se acadan certos criterios -legalidade, seguridade e accesibilidade, entre outros- nos areais, segundo a Asociación de educación ambiental e do consumidor (ADEAC), organismo encargado da concesión e a xestión das bandeiras.  Entre os criterios que se seguen, sempre tiveron unha especial prioridade o da "información e xestión ambiental", pero o certo é que, a nivel usuario, isto non se percibe desa maneira. Normalmente, adoitamos asociar a bandeira azul cunha praia á que os turistas acoden en masa, sen valorar a súa riqueza ecolóxica, máis aló da súa lonxitude e da súa area branca. Quizais por iso, a ADEAC decidiu incorporar novos criterios de valorización, máis acordes co desenvolvemento sustentable. Entre eses novos criterios, destacan a eliminación das duchas, por consideralas un gasto de auga innecesario, e por outra parte, a preservación das algas. Certamente, non deixa de sorprender que este criterio chegase tan tarde. As algas son fogares naturais e fonte de alimento para determinadas especies mariñas, ademais de evitar a erosión. É dicir, tan importante é a flora mariña como a terrestre, polo que actuar en sentido contrario é unha total aberración. Lembremos que na Illa existen dúas praias con bandeira azul, a Area da Secada e O Bao. Estamos convencidos de que estas novas consignas non só non serán un obstáculo para a renovación da concesión, senón que tamén serán todo un revulsivo para os nosos areais. E é que preserva-las algas significa tamén preservar as propias praias.

A Illa prepárase para vivir sen fume

[Susi Rial] Continuas subas, prohibicións cada vez máis estritas de fumar en lugares públicos... as continuas medidas do goberno relacionadas co tabaco están creando un cerco ó fumador, que cada vez ten que agudizar máis a imaxinación para gozar dun cigarro. O feito de que calquera paquete de tabaco, incluso as marcas clasicamente máis accesibles, acadasen altos prezos, fixo que na Illa cada vez sexa máis habitual que os fumadores se pasen ó tabaco de lear, máis económico, pero tamén con necesidade de accesorios "extra", como filtros, papel e ata un sofisticado aparello que axuda a facer o cigarro de maneira perfecta en apenas uns segundos. A nova lei antitabaco prohibirá fumar en calquera lugar público, incluído bares de tódolos tamaños, a partir do 1 de xaneiro, aínda que estará permitido na noite de fin de ano. Serán as últimas festas de Nadal nas que se fume nos bares. A partir de aí, os cafés, as partidas de cartas e os "cubatas" nos bares e cafeterías, non poderán ser compartidos co pracer dun cigarro. Na Illa, a primeira gran proba chegará o día do Patrón, pero todo indica que haberá que fumar o puro no traxecto dun bar a outro. Por se todo isto fose pouco, o goberno anunciou a semana pasada unha nova suba do tabaco, unha media do 7,3%. As alternativas dos fumadores cada vez son menos. Dende aquí imos propoñer unha que, sen dúbida, non será a máis popular, pero...  por que non deixar de fumar?

Pisos pantasma

Pisos á venda na Avenida da Ponte

[Susi Rial] A aprobación do PXOM na Illa de Arousa, en febreiro de 2002, marca o inicio dun proceso de construción masiva. O ordenamento do urbanismo na Illa daba lugar á posibilidade de edificar e moitos construtores, promotores e inmobiliarias non tardaron en sentirse atraídos polo potencial da nosa Illa. O fenómeno da "burbulla inmobiliaria" tamén tivo lugar aquí, e o seu resultado é un exceso tal de oferta de vivenda, que non pode ser abarcada polo mercado. A consecuente crise económica mundial chegou a finais de 2007, chegando a fin do proceso. Cabe preguntarnos qué ocorrería se este fenómeno durase máis tempo, chegaría a converterse a Illa nunha vila pantasma?. Polo momento, quedounos unha morea de pisos inhabitados, eternamente á venda. Edificios enteiros cheos de frialdade e de eco retumbando. Sen cortinas, sen luces prendidas, sen nada. Poderíase pensar que isto débese á época do ano na que estamos, na que case non hai turistas. Pero o certo é que a cousa pouco cambia no verán. Quizais aparece algún que outro veciño solitario, pero pouco máis. Por si fora pouco, son pisos pensados como segunda vivenda, polo que só dispoñen de unha ou dúas habitacións, polo que non son apropiados para parellas novas ou familias con vistas ó futuro. O futuro destes pisos é incerto, cairán a cachos antes de que alguén entre a vivir neles?

O mantemento do Chufre

[Susi Rial] O Chufre é o centro neurálxico da vida pesqueira da Illa, así como o lugar máis visitado polos turistas nos meses de verán. Aínda con iso, e unha vez máis, a iniciativa de limpar os seus fondos tivo que chegar dende o colectivo das mariscadoras. Grazas á súa boa organización e ó seu compromiso firme por coidar, manter, vixiar e limpar as praias, as mariscadoras aproveitaron as grandes secas para a limpeza do Chufre, mediante quendas de grupos de mulleres nas fins de semana. Entre o lixo retirado, había moito expulsado polo propio mar durante os temporais, por iso non deixaba de sorprender o número de pneumáticos aparecidos procedentes dos barcos, así como cordas, taboleiros de tódolos tamaños e todo tipo de botes e fragmentos de diferentes materiais. No contorno do Chufre e do Naval sempre se foi á seca. Agora, mediante esta limpeza, espérase que aumente a produción marisqueira nestas zonas. A pesar da cantidade de lixo retirado, presúmese que non se chegou nin á metade do que aínda fica nos fondos. Trátase dunha labor infinita, porque cada vez que se produza un temporal será necesario volver a limpar. E é que o mar coñece moi ben o que non precisa.

Garzas urbanas

[Susi Rial] Cada vez é máis habitual ver na beira do mar, nas praias preto das nosas casas, esta maxestosa ave. As garzas viven en bandadas nos cons preto de Carreirón. Pero vese que, de cando en vez, algunha se afasta do grupo, ou se extravía, e quizais animada pola presenza de outras aves como os patos, fica a vivir preto de nós. E iso é o estraño, porque, polo xeral, son animais esquivos que nin sequera gustan das miradas da xente pousadas nelas. Pero aí aparecen, dende o Chufre ata a Salga, cada vez dunha maneira máis frecuente. Adoitan estar dúas especies: a garzota común, máis pequena e de cor branco inmaculado; e a impresionante garza real, de cor agrisada e duns 90 centímetros de lonxitude. A cotío aparecen estáticas sobre un con ou nun peirao, ou cazando algunha presa que xantar, cando hai marea baixa. En calquera caso, semella que estas fermosas aves están descubrindo, ó igual que moita xente, o ben que se vive na Illa de Arousa.

O submundo arousán

[Susi Rial] A principios de mes, a Illa de Arousa espertaba con certo rubor ó coñecerse a detención de Didier Dios, por supostos delictos de narcotráfico. E todo, porque Didier Dios chegou a ser patrón maior da Illa durante dous anos, o posto de maior responsabilidade da vida mariñeira. A noticia chegaba sen que aínda a vida arousá se repuxera da detención de Bruno Santiago, cunha intensa operación policial incluída, que tivo por escenario a praia de Conretellado, moi transitada nos meses de verán.

As novas rotondas

Rotonda en obras, no acceso á ponte

[Susi Rial] Nun período de tempo non moi grande, pouco máis dun ano e medio, e nun traxecto non moi longo, dende a ponte ata as Laxes, o ordenamento viario viuse modificado coa implantación de, nada menos, que tres rotondas. A súa presenza obrígalles ós vehículos a controlar a velocidade, e mellora a fluidez do tráfico, evitando incómodos semáforos. E, sen dúbida, contribúe a unha nova percepción do territorio.

Ayes de Orjais

A portada do libro, publicado pola editorial Dos Acordes

[Susi Rial] Hai agora uns once anos, chegou ás mans do arousán José Luís do Pico Orjais, por mediación de Ugia Pedreira e Ramom Pinheiro, a copia dun manuscrito que, se presumía, podería ser de Marcial Valladares. Este feito marcaba o inicio dunha intensa investigación, á que se uniu no 2006 Isabel Rei, profesora do Conservatorio Profesional de Música de Santiago. Esta longa travesía culminou coa publicación do cancioneiro "Ayes de mi país", que será presentado o vindeiro venres, 29 de outubro, ás 20:30 no auditorio de Rianxo.

Un compromiso con Carreirón

[Susi Rial] Carreirón é un dos maiores tesouros que posúe a Illa de Arousa. Pertence ó complexo intermareal Umia-O Grove e a súa paisaxe é tan fermosa como fráxil. E iso é debido, principalmente, á súa compoñente areosa, posto que, como di o biólogo Juan Poza, todo Carreirón vén sendo unha gran duna. A lista de normas e restricións a seguir son tantas, que se enchería de carteis a rotonda da entrada a Carreirón, ademais de que non contaría coas simpatías do público. Pero, dende aquí, consideramos que a información é básica, polo que imos achegar o noso pequeno gran de area, dando algunhas pautas de conduta que se deben levar a cabo durante unha visita a Carreirón.

Luís Guillán, in memóriam

 Luís Guillán (no centro, co xeonllo erguido), nunha fotografía familiar

[Susi Rial] O pasado 12 de outubro, morría á idade de 95 anos Luís Guillán Cores, na súa casa e rodeado de toda a súa familia. Con el desaparece unha testemuña dunha parte importante da historia da Illa de Arousa, en concreto, aquela que atinxe á primeira das grandes reivindicacións arousás: "luz, ponte e concello".

Noitebús, máis ca un medio de transporte

[Susi Rial] O presidente da Xunta, Alberte Núñez Feijóo, anunciaba o pasado mes de setembro a retirada das subvencións públicas para o servizo de Noitebús, dentro da súa chamada "política de austeridade". A nova non deixou indiferente a ninguén e as protestas non se fixeron agardar.