Dicionario de ausencias

[Redacción. 11/05/09] Algunhas das palabras que usan a cotío as xentes da Arousa non aparecen recollidas na norma oficial do galego, pero iso non significa que debamos renunciar a elas. En ocasións, o termo remite a unha palabra primitiva en latín, ou aparece recoñecido pola lingua portuguesa, pero noutras, descoñecemos por completo a súa orixe. Para facer unha compilación de todas esas palabras e tratar de dilucidar o significado e a ortografía correcta, abrimos este espazo de intercambio de coñecemento. A intención é ir ampliando e completando a listaxe, coa colaboración de todos os internautas interesados no mundo do léxico carcamán. Poden deixar as súas achegas, críticas e ideas a través dos comentarios.

O mural do Moucho

A pintura mural do Con do Moucho reinterpreta a paisaxe nocturna da Arousa

O mural máis pequeno é de inspiración urbana

O pub Con do Moucho vén de estrear un fermoso mural de reminiscencias oníricas, obra do artista compostelán Pablo Sexto. A pintura mural está dividida en dúas partes: a de maior superficie mostra un moucho, símbolo do local, nunha árbore, e algúns elementos que identifican a Arousa, unha ponte, un faro, unhas dornas navegando, os montes no horizonte... O mural máis pequeno recrea unha paisaxe urbana, na que conviven modernos rañaceos e antigas chemineas das fábricas conserveiras.

Un piorno singular

Piorno no Naval

Dos piornos que se conservan na Arousa, este que hai no Naval e que hoxe pertence ao patrimonio público, é un dos máis singulares. A construción difire da estrutura tradicional do hórreo, xa que carece de pés e de mós (as pedras circulares que unen a base do piorno con candanseu pé) . Pode ser que o peche do perímetro do piorno se fixese con posterioridade á edificación primixenia para converter o espazo nun alpendre, pero de ser así, por que non mantivo os pedestais?

Un museo que precisa contidos

A antiga máquina de vapor da conserveira de Goday

O Museo da Conserva da Arousa ten por diante o reto de ampliar os seus fondos con máis obxectos e documentación que aumenten o seu atractivo e representatividade. Ao parecer, o traballo non é fácil: boa parte da maquinaria orixinaria da fábrica foi vendida polos antigos propietarios, e tampouco se conservaron ferramentas da época, libros mercantís nin moitos obxectos do traballo cotián na conserveira, así que o recinto semella aínda un pouco desanxelado. Outro detalle que chama á atención da restauración é o feito de que se recubrise o chan orixinal da fábrica, unha mágoa.

O museo non deixa de ser, de todas maneiras, un lugar que merece a pena visitar para coñecer un pouco mellor o pasado industrial da illa, e posúe un gran potencial como centro divulgativo e de aprendizaxe. Unha das pezas máis interesantes que se expoñen na actualidade é a máquina de vapor, que Goday trouxo de Birminghan no ano 1879 para alimentar de enerxía a factoría. Hai ademais outras máquinas e presentacións interactivas sobre o proceso de produción das conservas.

Sen dúbida, unha maior colaboración cidadá na compilación de obxectos e lembranzas da época podería contribuír a enriquecer un museo que, a fin de contas, é patrimonio do pobo.